بی اختیاری ادرار یا از دست دادن کنترل مثانه، یک مشکل رایج و اغلب شرم آور است. برخی اوقات، بی اختیاری ادراری با سرفه یا عطسه اتفاق می افتد و دلیل آن پر بودن مثانه است. بی اختیاری ادراری فقط مربوط به افراد مسن نیست. اگر بی اختیاری ادرار بر فعالیت های روزانه شما تأثیر […]
بی اختیاری ادرار یا از دست دادن کنترل مثانه، یک مشکل رایج و اغلب شرم آور است. برخی اوقات، بی اختیاری ادراری با سرفه یا عطسه اتفاق می افتد و دلیل آن پر بودن مثانه است. بی اختیاری ادراری فقط مربوط به افراد مسن نیست. اگر بی اختیاری ادرار بر فعالیت های روزانه شما تأثیر می گذارد، باید به دکتر مراجعه کنید. برای اکثر مردم، با تغییر ساده سبک زندگی یا با درمان های پزشکی می توان بی اختیاری ادرار را درمان و متوقف کرد. در این مقاله از بخش بیماری ها به بررسی بی اختیاری ادرار می پردازیم.
بسیاری از مردم به ندرت بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند و بعضی دیگر ممکن است بی اختیاری ادرار را بیشتر تجربه کنند.
انواع بی اختیاری ادرار عبارتند از:
نشت ادرار هنگامی که مثانه تحت فشار قرار گیرد، اتفاق می افتد. فشارهایی مانند سرفه، عطسه، خنده، ورزش کردن یا بلند شدن سنگین.
بدن شما ممکن است به طور ناگهانی به دفع ادرار نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است بدن در طول شب نیاز به دفع ادرار داشته باشد. ممکن است که این نوع ادرار کردن ناشی از عفونت یا یک بیماری شدید مانند اختلال نورولوژیک یا دیابت باشد.
احتمال دارد که تکرر ادرار را تجربه کنید و دلیل آن خالی نشدن کامل مثانه باشد و به همین دلیل به طور مکرر نیاز به دفع ادرار داشته باشید.
اختلال فیزیکی یا ذهنی در دفع ادرار موثر است. اگر فرد نتواند خود را برای دفع ادرار آماده کند و اختلالات فیزیکی یا ذهنی مانع از عملکرد مناسب در زمان دفع شود، بی اختیاری ادرار رخ می دهد.
در این نوع بی اختیاری، فرد ممکن است بیش از یک نوع بی اختیاری ادرار را تجربه کند.
بی اختیاری ادرار یک بیماری نیست. این یک نشانه است از وجود برخی بیماری ها و یا مشکلات جسمی که ممکن است فرد از آن مطلع نباشد. با مراجعه به پزشک می توان پی برد که دلیل بی اختیاری ادرار شما چیست.
بعضی از نوشیدنی ها، غذاها و داروها ممکن است مثانه شما را تحریک کنند و حجم ادرار شما را افزایش دهد. به عنوان مثال:
بی اختیاری ادرار نیز ممکن است به علت وضعیت پزشکی که فرد دارد، قابل درمان باشد:
بی اختیاری ادرار همچنین می تواند ناشی از مشکلات یا تغییرات فیزیکی باشد. مشکلاتی مانند:
فاکتورها یا عواملی که خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش می دهند، عبارتند از:
عوارض بی اختیاری ادرار مزمن عبارتند از:
بی اختیاری ادرار همیشه قابل پیشگیری نیست. با این حال، برای کمک به اینکه کمتر دچار این بیماری شوید می توان راه های زیر را انجام داد:
مهم است که متوجه شوید کدام نوع از بیاختیاری ادرار را دارید. علائمی که دارید، می تواند به پزشک کمک کند تا نوع بی اختیاری شما را تشخیص دهد. اطلاعاتی که به پزشک می دهید برای درمان شما بسیار کمک کننده است. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد سرفه کنید که ببیند چه نوع بی اختیاری دارید و همین طور ممکن است یکی از راه های زیر را به شما توصیه کند:
آزمایش ادرار: از شما خواسته می شود که نمونه ای از ادرار خود را برای بررسی عفونت و یا سایر اختلالات مانند خون در ادرار تحویل دهید.
فعالیت روزانه مثانه: برای چند روز، مقدار آبی که می نوشید و تعداد دفعاتی که دفع ادرار دارید را چک می کنید.
اندازه گیری ادرار باقی مانده در مثانه: از شما خواسته تا در ظرفی ادرار کنید. سپس دکتر شما میزان ادرار باقی مانده در مثانه شما را بررسی می کند. اگر مقدار زیادی ادرار در مثانه شما باقی مانده باشد به این معنی است که ممکن است در مجاری ادراری شما انسدادی وجود داشته باشد یا عضلات مثانه شما مشکلی داشته باشد.
اگر اطلاعات بیشتر مورد نیاز باشد، پزشک شما ممکن است آزمایش های بیشتری انجام دهد، مانند تست تخمدان و سونوگرافی لگن.
درمان بی اختیاری ادرار بستگی به نوع بی اختیاری، شدت و علت اصلی آن دارد. ترکیبی از چند درمان ممکن است برای بهبودی شما مورد نیاز باشد. اگر یک وضعیت خاص باعث بروز علائم شما می شود، دکتر شما ابتدا این علائم را درمان می کند. احتمال دارد که پزشک شما اولین درمان های ممکن را پیشنهاد کند و اگر این درمان ها شکست بخورند، سراغ گزینه های دیگر می رود.
پزشک شما ممکن است یکی از تکنیک های رفتاری زیر را توصیه کند:
آموزش مثانه: از شما خواسته می شود زمانی که نیاز به دفع ادرار دارید، ادرار را به مدت10 دقیقه نگه دارید و شما در هر 2.5 تا 3.5 ساعت ادرار کنید. هدف از این کار تقویت ماهیچه های مثانه است
دفع کردن ادرار دوبار پشت سر هم: برای جلوگیری از بی اختیاری سرریز، دوبار پشت سر هم ادرار کنید. پس از ادرار اول، چند دقیقه بعد برای دفع مجدد ادرار ، تلاش کنید.
رفتن به توالت به صورت برنامه ریزی شده: سعی کنید هر دو ساعت یا چهار ساعت ادرار کنید و منتظر نمایند که مثانه پر شود و احساس نیاز به دفع ادرار داشته باشید. به صورت برنامه ریزی شده هر 2 ساعت و یا 4 ساعت برای دفع ادرار اقدام کنید.
مدیریت مایعات و رژیم غذایی: برای کنترل مثانه نیاز است که از خوردن برخی نوشیدنی ها مانند الکل و کافئین و مواد غذایی از جمله غذاهای اسیدی جلوگیری کنید. کاهش مصرف مایعات و کاهش وزن یا افزایش فعالیت بدنی نیز می تواند به مشکل بیاختیاری ادراری کمک کند.
پزشک شما ممکن است توصیه کند که برخی از تمرین ها را انجام دهید تا عضلات کف لگن را تقویت کنید، چون به کنترل ادرار شما کمک می کند. این تمرین ها برای بی اختیاری استرس مفید است اما ممکن است به بی اختیاری اجباری هم کمک کند. با انجام تمرین های عضلات کف لگن، تصور کنید که سعی دارید جریان ادرار را متوقف کنید. عضلات را به مدت 5 ثانیه برای توقف ادرار، نگه دارید سپس 5 ثانیه استراحت کنید. اگر این تمرین برای شما خیلی دشوار است، مدت زمان برای توقف ادرار را دو ثانیه و سه ثانیه تنظیم کنید و سپس مدت زمان آن را افزایش دهید. در مرحله بعد مدت زمان را 10 ثانیه ای کنید. این تمرین ها را هر روز انجام دهید و روزی سه بار به مدت 10 ثانیه تکرار کنید.
در این روش، برای تحریک و تقویت عضلات کف لگن، الکترود به طور موقت به مقعد یا مهبل وارد می شود. تحریک الکتریکی می تواند برای درمان بی اختیاری استرس و بی اختیاری اجباری موثر باشد اما ممکن است چندین ماه طول بکشد.
داروهایی که معمولاً برای درمان بی اختیاری استفاده می شود، عبارتند از:
آنتی کولینرژیک: این داروها می توانند مثانه بسیار فعال را آرام کنند و ممکن است برای بی اختیاری اجباری مفید باشد. نمونه هایی از این دارو ها عبارتند از: تولترودین (دترول)، دارفناکین، فستو تریدین، سلیفناسین و تروسپیم.
میرابرجرون (میربرتری): برای درمان بی اختیاری اجباری مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو عضله مثانه را شل کرده و مقدار ادراری که مثانه شما می تواند نگه دارد را افزایش می دهد. همچنین ممکن است به شما کمک کند ادرار بیشتری را در یک زمان دفع کنید و کمک کند تا مثانه شما به طور کامل تخلیه شود.
مسدود کننده های آلفا: در مردان مبتلا به بی اختیاری سرریز و یا بی اختیاری اجباری از این روش استفاده می شود، این داروها عضلات گردن مثانه و فیبر ها در پروستات را شل می کنند و تخلیه مثانه را آسان تر می کند. برخی از مسدود کننده ها شامل مواردی مانند تامسولوزین، آلفوزوسین (اوروکاتال)، سیلوودوزین، دوکسازوزین و ترازوسین می باشد.
درمان بی اختیاری ادرار با استروژن موضعی: برای خانم ها، استفاده از دوز پایین استروژن موضعی به شکل یک کرم یا حلقه واژینال ممکن است به جوانسازی بافت در مجرای ادرار و واژن کمک کند. استروژن سیستمیک یا مصرف هورمون به صورت یک قرص یا خوراکی، برای بیاختیاری ادرار توصیه نمی شود زیرا ممکن است وضعیت را بدتر کند.
دستگاه های طراحی شده برای درمان زنان مبتلا به بی اختیاری عبارتند از:
درج اورترال: دستگاه کوچکی است که در مجرای ادرار قرار داده می شود و قبل از فعالیت های روزانه مانند تنیس بازی کردن، که باعث بیاختیاری ادرار در فرد می شود، قرار داده می شود. این دستگاه مانند پلاگین از نشت ادرار جلوگیری می کند.
پساری: حلقه ی سفتی که در مهبل قرار می گیرد و تمام روز مهبل را می پوشاند. این دستگاه به طور معمول در افرادی که افتادگی دارند و باعث بی اختیاری می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. پساری که در نزدیکی واژن قرار می گیرد، برای جلوگیری از نشت ادرار کمک می کند تا مثانه خود را نگه دارید.
درمان های غیرمعمول که ممکن است به بی اختیاری کمک کنند عبارتند از:
تزریق مواد فشرده: مواد مصنوعی به داخل بافت اطراف مجرای ادرار تزریق می شود. مواد فشرده کمک می کند که مجرای ادرار بسته شود و نشت ادرار کاهش یابد. این روش عموماً بسیار کمتر از درمان های تهاجمی مانند جراحی برای بی اختیاری استرس، موثر است و معمولا باید مرتباً تکرار شود.
درمان بیاختیاری ادرار با بوتاکس: تزریق بوتاکس به عضله مثانه ممکن است برای افرادی که دارای مثانه سرریز فعال هستند، مفید باشد. بوتاکس به طور کلی فقط برای افرادی تجویز می شودکه سایر داروها برای درمان آن ها موثر نبوده اند.
محرک های عصبی: دستگاه محرک اعصاب در زیر پوست شما قرار می گیرد و ضربان یا تنش های بدون دردی را به اعصاب ناحیه مثانه (اعصاب ساکروم) وارد می کند. تحریک اعصاب ساکروم می تواند بی اختیاری اجباری را کنترل کند اگر سایر درمان ها موثر نبوده اند. این دستگاه ممکن است زیر پوست در باسن شما قرار بگیرد و با استفاده از یک دستگاه خاص وارد واژن می شود.
اگر درمان های دیگر موثر نباشد، چندین روش جراحی وجود دارد که می تواند مشکلاتی که باعث بی اختياری ادرار می شود را درمان کند، از جمله:
روش زنجیری: از نوارهای بافت بدن یا مواد مصنوعی برای ساخت یک زنجیر متصل به لگن استفاده می شود. این زنجیر کمک می کند که مجرای ادرار بسته شود به ویژه هنگامی که سرفه یا عطسه می کنید. این روش برای درمان بی اختیاری استرس استفاده می شود.
تعلیق گردن مثانه: این روش برای کمک به مجاری ادرار و گردن مثانه طراحی شده است. در این روش، شکم برش داده می شود. جراحی ممکن است طی بیهوشی کلی یا پشتی انجام شود.
جراحی پرولاپس یا افتادگی: در زنان مبتلا به بی اختیاری ترکیبی، ممکن است ترکیبی از جراحی زنجیری و جراحی پرولاپس باشد
اسفنکتر مصنوعی ادراری: در مردان، یک حلقه کوچک در اطراف گردن مثانه کاشته می شود تا اسفنکتر ادرار بسته شود تا زمانی که فرد آماده ادرار باشد. برای ادرار کردن، دیرچه یا شیری که زیر پوست شما قرار دارد را فشار می دهید، که باعث می شود ادرار از مثانه شما خارج شود.
اگر درمان های پزشکی به طور کامل نتواند بی اختیاری را از بین ببرد، شما می توانید محصولاتی را امتحان کنید که می تواند به نشت ادرار کمک کند:
پد و لباس های محافظ: اکثر پد ها نسبت به لباس های زیر ضخیم تر نیستند و می توان به راحتی زیر لباس ها پوشید. مردانی که دچار بیاختیاری ادرار هستند می توانند از یک جمع کننده ادرار استفاده کنند. جمع کننده ادرار پد های جذب کننده هستند که آلت تناسلی را می پوشاند و توسط لباس زیر نگه داشته می شود.
کاتتر: اگر بی اختیاری ادرار دارید به دلیل اینکه مثانه شما به درستی خالی نمی شود، پزشک شما ممکن است توصیه کند که یک لوله نرم به نام کاتتر را چندین بار در روز به مثانه متصل کنید تا ادرار شما تخلیه شود. به شما نحوه استفاده از کاتتر و همین طور تمیز کردن آن، آموزش داده می شود.
آزمایش دادن وسیله ای برای جلوگیری، تشخیص و درمان این بیماری است.
به دلیل مشکلات نشت ادرار، برای جلوگیری از تحریک پوست، نیاز است که مراقبت بیشتری داشته باشید:
هیچ درمان دارویی جایگزینی برای درمان بی اختیاری ادرار وجود ندارد که تایید شده باشد. مطالعات اولیه نشان داده است طب سوزنی می تواند مزایای کوتاه مدتی برای درمان بیاختیاری ادرار داشته باشد اما تحقیقات بیشتری لازم است. همچنین، یوگا ممکن است برای بی اختیاری ادرار مفید باشد اما مطالعات بیشتری لازم است.
اگر شما درباره مشکل عدم کنترل مثانه خود خجالت می کشید، ممکن است سعی کنید مشکل خود را با پوشیدن پد جذب کننده حل کنید و یا حتی از بیرون رفتن اجتناب کنید. اما درمان های موثری برای بیاختیاری ادرار وجود دارد. شما باید با پزشکتان در مورد راه های درمان بیماری خود صحبت کنید. این به شما کمک می کند تا به زندگی عادی خود برگردید و اعتماد به نفس داشته باشید.
اگر بی اختیاری ادرار دارید، شما احتمالا با دیدن پزشک، مراقبت اولیه خود را شروع خواهید کرد. شما ممکن است به یک متخصص اختلالات دستگاه ادراری (اورولوژی) مراجعه کنید یا اگر شما یک زن هستید، یک متخصص زنان و زایمان در زمینه مشکلات زنان و عملکرد ادراری مراجعه کنید.
ممکن است که مردم از صحبت کردن در مورد بی اختیاری ادرار با پزشک احساس خوبی نداشته باشند. اما اگر بیاختیاری ادرار، مکرر باشد یا بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد، مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشید زیرا بیاختیاری ادرار ممکن است باعث به وجود آمدن موارد زیر شود:
مطالب ارائه شده در زیر به شما در اولین قرار ملاقات کمک می کند:
برخی از سوالات اساسی در مورد بی اختیاری ادرار که باید از پزشک پرسیده شود، عبارتند از:
هر نوع سوال دیگری دارید، بپرسید و دریغ نکنید.