سونوگرافی شکمی و واژینال چیست؟ سونوگرافی شکمی و واژینال با کمک امواج صوتی انجام می گیرد که این تصویر برداری تصویری از ساختارهای درونی شکم و واژن به دست می دهد. از سونوگرافی برای تشخیص درد و دیستانسیون و بررسی کلیه ها، کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی، لوزالمعده، طحال و آئورت شکمی استفاده می شود. […]
سونوگرافی شکمی و واژینال چیست؟ سونوگرافی شکمی و واژینال با کمک امواج صوتی انجام می گیرد که این تصویر برداری تصویری از ساختارهای درونی شکم و واژن به دست می دهد. از سونوگرافی برای تشخیص درد و دیستانسیون و بررسی کلیه ها، کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی، لوزالمعده، طحال و آئورت شکمی استفاده می شود. در این مقاله از بخش پزشکی به شما خواهیم گفت که سونوگرافی شکمی و واژینال بی خطرند. انجام آنها تقریبا به هیچ آمادگی ای نیاز ندارد یا به آمادگی خیلی کمی نیاز دارد. پزشک قبل از انجام آن به شما می گوید که باید چه کارهایی انجام دهید. برای مثال در صورتی که قبل از جراحی باید از خوردن و آشامیدن بپرهیزید پزشک شما را در جریان قرار خواهد داد. قبل از انجام آن جواهرات خود را در خانه بگذارید و لباس های راحت و گشاد بپوشید. گاهی نیز از شما می خواهند که از روپوش استفاده کنید.
سونوگرافی شکمی و واژینال بدون خطر و درد است و از اشعه های خطرناک استفاده نمی کند. در سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی تصویری از درون بدن به دست می آید. در آن از دستگاه کوچکی به اسم ترانسدوکتور و ژلی که مستقیما آن را روی پوست می مالند استفاده می کنند. امواج با فرکانس بالا از طریق ترانسدوکتور به ژل روی بدن منتقل می شوند. ترانسدوکتور امواجی که به سمت بیرون منتشر می شوند را جمع می کند. علاوه بر این از یک کامپیوتر استفاده می شود تا تصویری از درون بدن را ایجاد کند. درسونوگرافی از امواج صوتی استفاده می شود و از اشعه هایی (مثل اشعه ایکس) استفاده نمی کنند. سونوگرافی می تواند تصویری واقعی از اندام های بدن را به دست دهد. علاوه بر این می تواند جریان خون درون رگ ها را نیز نشان دهد. تصویر برداری سونوگرافی روشی پزشکی است که به پزشکان کمک می کند که بیماری ها را تشخیص دهند تا بهتر بتوانند آن ها را درمان کنند. سونوگرافی داپلر نیز می تواند قسمتی از سونوگرافی شکمی و واژینال باشد. سونوگرافی داپلر روشی است که حرکت برخی مواد در بدن را اندازه گیری می کند. این تکنولوژی به پزشکان این امکان را می دهد که جریان خون درون رگ ها را بررسی کنند.
اندام های اساسی مختلفی در شکم وجود دارند. با استفاده از سونوگرافی شکمی می توان از این اندام ها تصویر برداری کرد. این کار سبب می شود که بتوان علت مشکلات شکم را پیش بینی کرد. اندام های اصلی شکم شامل این موارد هستند:
سونوگرافی شکمی و واژینال علاوه بر تصویر برداری از اندام های شکمی، می تواند از سایر ساختارهای شکمی مثل بافت ها و رگ های خونی هم تصویر برداری کند. برای مثال ممکن است که پزشک آئورت شکمی را بررسی کند. آئورت شکمی، خون را به قلب و سایر اندام های شکمی انتقال می دهد. گاهی نیز باید ازسونوگرافی داپلر استفاده شود. این نوع سونوگرافی می تواند تغییرات جریان خون در شکم را بررسی کند. از آن جایی که اندام های مهمی در شکم وجود دارد ممکن است که آن ها به مشکل بر بخورند. این مشکلات می توانند شامل التهاب و ناهنجاری در پاسخ های هورمونی باشند. پزشک می تواند از سونوگرافی شکمی برای تشخیص این موارد استفاده کند:
معمولا به آمادگی کمی جهت انجام سونوگرافی نیاز است. جزئیات دقیق از آماده شدن، به مشکلی که دارید و پزشکتان بستگی دارد. گاهی پزشک چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی، خوردن و آشامیدن را منع می کند. برای انجام سونوگرافی شکمی، شخص روی صندلی مخصوص به کمر دراز می کشد. در این پروسه از یک ترانسدوکتور استفاده می شود. همان طور که گفتیم ترانسدوکتور امواج با فرکانس بالا را به درون بدن می فرستد و سیگنال ها را دریافت می کند. قبل از انجام این کار، پزشک از یک ژل روی پوست شکم استفاده می کند.
این کار باعث می شود که امواج راحت تر به بدن منتقل شوند. سپس پزشک ترانسدوکتور را روی شکم قرار می دهد. ممکن است که پزشک این دستگاه را روی شکم تکان دهد تا تصویری دقیق تر از شکم به دست آورد. انجام این کار هیچ دردی ندارد و تا زمانی ادامه پیدا می کند که تصویری با جزئیات دقیق برای پزشک فراهم شود. می توانید از پزشک بخواهید که تصویر حاصل از سونوگرافی را در اختیار شما قرار دهد تا در مراجعات بعدی از آن ها استفاده کنید.
پس از اتمام این پروسه، پزشک ژل های باقیمانده را از روی پوست شکم پاک می کند. اتمام این پروسه ۳۰ الی ۴۵ دقیقه زمان می برد. پزشک پس از انجام تصویر برداری سونوگرافی، نتایج را برای معاینه بیشتر نزد رادیولوژیست می فرستد. رادیولوژیست ها متخصصانی هستند که می توانند نتایج حاصل از تصویر برداری سونوگرافـی و اشعه ایکس را تفسیر کنند. آن ها نتایج این تصویر برداری ها را مجددا برای پزشک می فرستند تا بر اساس آن ها درمان در نظر بگیرد.
سونوگرافی شکمی برای بررسی دقیق اندام های شکمی استفاده می شود. در حقیقت اگر سنتان بین ۶۵ تا ۷۵ سال است و سیگار می کشید یا قبلا می کشیدید، به شما پیشنهاد می دهیم که برای بررسی آنوریسم آئورت شکمی، سونوگرافـی شکمی انجام دهید. اگر پزشک شک کند که شما به یکی از مشکلات زیر دچارید، انجام سونوگرافی شکمی را پیشنهاد می دهد:
علاوه بر این موارد، از سونوگرافی شکمی برای کمک به انجام برخی پروسه های خاص هم انجام می شود. برای مثال:
تمام دستورالعمل هایی که توسط پزشک یا بیمارستان برای انجام سونوگرافی در اختیارتان قرار می گیرند را انجام دهید. لباس هایی بپوشید که پزشک به راحتی بتواند به ناحیه ای که قرار است از آن تصویر برداری انجام دهد دسترسی پیدا کند. هر آزمایش رادیولوژی ای که قبلا انجام دادید را همراه خود بیاورید. این آزمایش ها می توانند شامل سونوگرافی، MRI، اشعه X و سی تی اسکن باشد. پزشک از این آزمایش ها برای بررسی دقیق تر و مقایسه استفاده می کند.
نکته مهم:
اگر دیابت دارید یا از داروهای تجویزی توسط پزشک یا سایر داروها استفاده می کنید و فکر می کنید می توانند روی آزمایش تاثیر بگذارند حتما درباره آن ها به پزشک اطلاع دهید. این داروها می توانند شامل داروهای بدون تجویز پزشک و مکمل هایی مثل ویتامین ها هم باشد. اگر قرار است یک نوزاد، کودک یا نوجوان (تا ۱۸ سال) این سونوگرافی را انجام دهد، دستورالعمل های متفاوتی باید انجام شوند. حتما در این خصوص با پزشک صحبت کنید.
حداقل ۸ ساعت قبل از انجام سونوگرافی شکمی نباید چیزی بخورید. این کار به پزشک این اطمینان را می دهد که هیچ مواد غذایی و مایعاتی در بررسی ناحیه ای که قرار است بررسی شود اختلال ایجاد نمی کند.
به آمادگی خاصی نیاز نیست.
دو راه برای انجام این سونوگرافی وجود دارد:
۱_ سونوگرافی درونی لگن:
بهترین راه برای بررسی جزئی لگن، نگاه نزدیک و دقیق به آن با استفاده از روش ترانس واژینال است. در این روش ترانسدوکتور را درون واژن قرار می دهند. این سونوگرافی به افرادی که بالای ۱۸ سال هستند، پیشنهاد می شود. پزشک جزئیات این پروسه را در اختیار شما قرار می دهد و این پروسه تنها با اجازه شما انجام خواهد گرفت.
۲_ سونوگرافی بیرونی لگن:
این سونوگرافی در صورتی انجام می شود که سونوگرافی درونی (ترانس واژینال) مناسب نباشد. برای مثال این سونوگرافـی برای کودکان مناسب است. معمولا باید یک ساعت قبل از انجام این سونوگرافی ۷۵۰ میلی لیتر آب بنوشید و بعد از نوشیدن آب نباید به توالت بروید.
به آمادگی خاصی نیاز نیست. گاهی در ماه های اول بارداری (۳ ماه اول) نیاز است که این سونوگرافی را با مثانه پر انجام دهید. پزشک دستورالعمل های لازم را در اختیارتان قرار خواهد داد.
به آمادگی خاصی نیاز نیست.
به آمادگی خاصی نیاز نیست.
به آمادگی خاصی نیاز نیست.
۱ ساعت قبل از این سونوگرافی ۷۵۰ میلی لیتر آب بنوشید. بعد از آن هم نباید به توالت بروید. نوشیدن آب به مثانه این امکان را می دهد که بزرگ شود و معاینه آن و قسمت های اطرافش را راحت می کند.
۸ ساعت قبل از انجام این سونوگرافی نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
۸ ساعت قبل از انجام این سونوگرافی نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
نکات مهم:
بیشتر سونوگرافی ها به آمادگی خاصی نیاز ندارند.
سونوگرافـی می تواند برای تسهیل تزریق نیز استفاده شود. علاوه بر این می تواند در بیوپسی (که برای آزمایش، نمونه برداری می کنند) نیز استفاده شود. این پروسه توسط پزشکی که در این زمینه تخصص دارد انجام می شود. حتما قبل از انجام سونوگرافی درباره شرایط آماده شدن برای آن، از پزشک سوال بپرسید.
سونوگرافی شکمی و واژینال مزایای زیادی دارد:
علاوه بر این، امواج فرا صوت به تمام این ناهنجاری ها مربوطند:
اما بعدا خواهیم خواند که برخی از ادعاهای دکتر آندرسون خیلی توسط علم قابل قبول نیستند.
اما از آن جایی که از سونوگرافی به طور مکرر استفاده می شود و احتمال وقوع عوارض جانبی در آن خیلی پایین است معمولا آن را روشی مفید تلقی می کنند. به طور کلی استفاده از فرا صوت و اطلاعاتی که فراهم می کند برای انسان خیلی مهم هستند. درست مثل هر آزمایش دیگری، این روش هم مزایا و معایب خاص خود را دارد. اما قبل از انجام سونوگرافی از مزایا و معایب آن مطلع شوید و بعد تصمیم بگیرید. در دنیای مدرن امروزی، بیشتر زنان باردار حداقل چند بار این کار را انجام می دهند. اگر قرار است سونوگرافی انجام دهید، این موارد را به خاطر داشته باشید:
برخی منابع و مقاله ها درباره خطرات سونوگرافی صحبت کرده اند. برای مثال عنوان یکی از این مقاله ها که توسط دکتر آندرسون نوشته شده این است “هیچ وقت تکنولوژی سونوگرافی را دوست نداشتم”. پزشکی که این مقاله را نوشته همیشه از سونوگرافی ترس داشته.
سونوگرافی لگن آزمایشی است که برای بررسی اندام های تحتانی زنان استفاده می گردد. این سونوگرافی تصویری دقیق از لگن و اندام هایی مثل رحم، گردن رحم، مهبل، لوله فالوپ و تخمدان ها به دست می دهد. با توجه به نوع بافت، امواج صوتی با سرعت متفاوتی حرکت می کنند. برای مثال سرعت این امواج در بافت های استخوانی بالاست و در هوا کمتر است. سایر پروسه هایی که برای بررسی مشکلات لگن استفاده می شوند شامل هیستروسکوپی، کولپوسکوپی و لاپاراسکوپی هستند.
سونوگرافی لگن برای بررسی اندام های تحتانی زنان استفاده می شود. موارد استفاده از این سونوگرافی شامل این موارد هستند اما محدود به موارد ذکر شده نیستند:
سونوگرافی لگن می تواند اطلاعات دقیقی درباره اندازه، موقعیت و ساختار اندام های تحتانی به دست دهد. اما نمی تواند در تشخیص سرطان و برخی از بیماری ها مفید باشد. از سونوگرافی لگن (سونوگرافی شکمی و واژینال و ترنس رکتال) می توان برای تشخیص این بیماری ها استفاده کرد:
از سونوگرافی لگن (سونوگرافی شکمی و واژینال و ترنس رکتال) استفاده های دیگری هم می شود برای مثال می توان از آن برای سونوهیستروگرافی هم استفاده کرد. که پروسه ای است که در آن رحم باید پر از مایعات شود تا به حالت متورم در بیاید و تصویر بهتری از آن ایجاد شود. پزشک نیز ممکن است به دلایل دیگری انجام این کار را پیشنهاد دهد.
در این سونوگرافی از هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و استفاده از ترانسدوکتور روی پوست هیچ دردی ندارد. اما اگر از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می کنید (که در آن ترانسدوکتور باید در مهبل قرار گیرد) ممکن است کمی اذیت شوید. برای انجام سونوگرافی ترانس واژینال باید ترانسدوکتور را درون یک پلاستیک قرار دهند که ممکن است سبب واکنش آلرژی در بیمارانی شود که به مواد به کار برده در پلاستیک آلرژی دارند. سونوگرافی ترانس واژینال را باید با مثانه پر انجام دهید که همین باعث اذیت شدن می شود. گاهی برای پر کردن مثانه در این سونوگرافی از یک کاتتر استفاده می کنند. اگر مشکل خاصی دارید یا داروی خاصی مصرف می کنید ممکن است سبب تداخل در نتیجه این آزمایش شوند. برخی از این مشکلات شامل این موارد هستند:
سونوگرافی ترانس واژینال یکی از اصلی ترین ابزارهایی است که پزشک هنگام تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS)می تواند داشته باشد. تصاویر موجود در سونوگرافی، همراه با نتایج آزمایش خون و تاریخچه جسمی دقیق بیمار، در تشخیص این سندرم استفاده می شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک(pcos) که از طریق سطح بالای آندروژن ها (هورمونهای مردانه مانند تستوسترون) مشخص می شود، در واقع عدم تعادل هورمونهای جنسی است. از آنجا که این هورمون ها در تنظیم فرآیندهای بدن، از تولید مثل تا متابولیسم دخیل هستند، این بیماری می تواند منجر به طیف گسترده ای از علائم و نشانه های PCOS شود.
اولین قدم در ارزیابی علائم و یافته های آزمایشگاهی، حذف سایر اختلالاتی است که ممکن است باعث ایجاد این یافته ها شود. این شرایط (که ممکن است شبیه به PCOS باشد اما متفاوت است) شامل موارد زیر می شود:
تمایز PCOS از بیماری تیروئید از آنجا دشوارتر می شود که برخی از انواع بیماری تیروئید در افراد مبتلا به PCOS شایع تر است و برخی از آزمایش های مورد استفاده برای تشخیص اختلالات تیروئید در افراد مبتلا به PCOS نادرست است.
معیارروتردام ، معیارهای تشخیصی فعلی برای زنان مبتلا به PCOS، بیانگر این است که اگر زن دارای دو مورد از سه معیار زیر باشد (با حذف تمام معیارهای دیگر)، مبتلا به PCOS است:
۱. چرخه قاعدگی نامنظم (هشت دوره در یک سال یا کمتر) و یا حذف کامل قاعدگی. از آنجا که فقط دو مورد از این سه معیار را باید داشت، برخی از خانمها با وجود داشتن سیکل قاعدگی منظم ماهانه، معیارهای تشخیص PCOS را دارند..
۲. آندروژنهای زیاد در خون یا علائمی از وجود آندروژنهای زیاد در بدن مانند آکنه، رشد بیش از حد مو (هیرسوتیسم) یا ریزش مو با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنی). آزمایش خون اغلب سطح تستوسترون بالا و تستوسترون آزاد و همچنین میزان دهیدروپیاندروسترون سولفات (DHEAS) را نشان می دهد.
۳. وجود فولیکول ها در سونوگرافی(که معمولاً به اشتباه کیست گفته می شود) . برخی از معیارها PCOS را با داشتن 12 فولیکول کوچک یا بیشتر (که بین دو تا نه میلی متر قطر دارند) در هر دو تخمدان تعریف می کنند. با این حال، در ایالات متحده، پزشکان به منظور تشخیص، معمولاً فقط به آن تعریف اعتماد ندارند.
زنان بسیاری هستند که بدون علائم پرکاری بیش از حد، تخمدان کیستیک دارند و بسیاری از زنانی که به PCOS مبتلا شده اند، تخمدانهای “کیستیک” ندارند .
مطالعات اخیر نشان می دهد که ممکن است اندازه گیری سطح هورمون ضد مولر، در برخی مو ارد جهت تشخیص PCOS، جایگزین مفیدی برای سونوگرافی واژینال باشد.
اگر در مورد تشخیص PCOS (یا عدم وجود یکی از آنها) مطمئن نیستید، راه دیگری نیز وجود دارد . متخصص غدد و تولید مثل، متخصصان پزشکی هستند که در زمینه ارزیابی و معالجه اختلالات هورمونی آموزش های بیشتری دیده اند.
سونوگرافی واژینال در مطب پزشک قابل انجام است. برای انجام این روش، از شما خواسته می شود قبل از آزمایش حداکثر 42 اونس مایعات بنوشید تا مثانه خود را پر کند، و این باعث می شود روند دیدن تخمدان های شما راحت تر شود.
یک پروب سونوگرافی روغن کاری شده در داخل مهبل قرار می گیرد و تصویری از اندام های داخلی را بر روی صفحه نمایش منتقل می کند. سپس یک تکنسین سونوگرافی از تخمدان های شما اندازه گیری و عکس می گیرد و آنها را با پزشکتان به اشتراک می گذارد.
برخی از خانم ها ممکن است درد بسیار خفیفی را در حین سونوگرافی تجربه کنند (به یاد داشته باشید، تمام مثانه!) و بستگی به این دارد که تکنسین بتواند براحتی اندام تولید مثل داخلی را پیدا کند.
سـونوگرافی رحم و دهانه رحم شما را معاینه می کند. تعداد فولیکولهای موجود در تخمدان شما محاسبه خواهد شد تا آنچه که به عنوان شمارش فولیکول آنترال شناخته می شود (AFC) انجام شود.
فولیکول های آنترال فولیکول های در حال استراحت هستند که در ابتدای هر چرخه قاعدگی در تخمدان ها یافت می شوند. اندازه آنها تقریباً دو تا نه میلی متر است (کمتر از نیم اینچ). تعداد بالای فولیکولهای آنترال نشان می دهد که تعداد زیادی تخم و در برخی موارد PCOS در تخمدان یک زن باقی مانده است.
کیست ها و فولیکول ها در Pcos
کیست و فولیکول در زنان مبتلا به PCOS بیشتر از افراد فاقد بیماری است. بسیاری از افراد، کیست را با فولیکول اشتباه می گیرند.
با وجود نام آن، زنان مبتلا به PCOS به طور معمول کیست تولید نمی کنند، بلکه فولیکول ها ی آنها به عنوان بخشی از معیارهای تشخیصی استفاده می شود.
تغییر نام PCOS جهت از بین بردن سردرگمی و آموزش صحیح متخصصان بهداشت و مراجعان پیشنهاد شده است.
زنان مبتلا به PCOS تمایل به تولید فولیکول دارند، که مجموعه های کوچکی از مایعات درون تخمدان هستند و نتیجه ی عدم تعادل هورمون های جنسی و نه دلیل آن، هستند. یک زن در هر ماه فولیکول هایی تولید می کند که بالغ می شوند و از تخمدان ها آزاد می شوند تا بارور شوند.
به دلیل عدم تعادل هورمون ها، این فولیکول ها بالغ نشده و از تخمدان رها نمی شوند، که اغلب منجر به ناباروری می شود.
تشخیص PCOS می تواند وقت گیر و ناامید کننده باشد. ابتدا باید از بوجود آمدن سایر شرایطی که می تواند باعث ایجاد علائم مشابه شود، جلوگیری کرد و سپس علائمی مانند ناهنجاری های قاعدگی و علائم میزان بالای آندروژن را ارزیابی کرد.
سونوگرافی واژینال می تواند اطلاعات مهمی در مورد فولیکول ها ارائه دهد (برخلاف کیست که باعث سردرگمی زیادی در طی سالها شده است.) اندازه گیری هورمون ضد مولر ممکن است در برخی شرایط جایگزینی برای سونوگرافی باشد.
پس از تشخیص، گزینه های درمانی برای PCOS بررسی می شود تا به شما در مقابله با عواقب آزار دهنده (و گاه جدی) این بیماری کمک کند.