خارش مقعد

خارش مقعد یک مشکل شایع است. خارش مقعد یا اطراف آن، اغلب شدید است بنابراین با تمایل شدید به خارش نیز همراه است. این مشکل می تواند آزار دهنده و شرم آور باشد و علل احتمالی زیادی برای آن وجود دارد. با ما همراه باشید تا با هم دلایل و روشهای درمان این اختلال را مرور کنیم.

علائم

همان طور که گفتیم خارش مشکل شایعی است و نیازی به نگرانی ندارد اما اگر خارش با یکی از علائم زیر همراه باشد بهتر است آن را جدی بگیرید. خارش مقعد ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

•  قرمزی و التهاب
•  سوزش
• درد

بسته به علت خارش و سوزش ممکن است این وضعیت موقتی و یا پایدار باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر خارش مقعد پایدار است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، تا با درمان مناسب و مراقبت بیشتر بتوانید از خارش رهایی یابید. در بیشتر موارد این مشکل به مراقبت های پزشکی احتیاج ندارد. اما اگر شرایط زیر را دارید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.

• اگر خارش مقعد شدید یا مداوم است.
• اگر دچار خونریزی مقعد یا نشت مدفوع شده اید.
• اگر ناحیه مقعد آلوده و ملتهب شده است.
• علت خارش را نمی دانید.

خارش مداوم مقعد ممکن است مربوط به یک بیماری پوستی یا مشکل بهداشتی دیگری باشد که نیاز به معالجه پزشکی دارد.

علت

گاهی اوقات علت خارش مقعد قابل شناسایی نیست. علل احتمالی خارش مقعد شامل موارد زیر است:

• تحریک کننده ها : بی اختیاری مدفوع و اسهال طولانی مدت (مزمن) باعث تحریک پوست می شود.
• استفاده از محصولاتی که باعث تحریک پوست می شود : مانند استفاده از صابون ها یا دستمال مرطوب  و معطر و یا دستمال توالت های خشک و زبر

• شستشوی بیش از حد مقعد

• شقاق مقعدی : شقاق ایجاد ترک عمیق و دردناک در دیواره مقعدی است، یبوست مداوم علت این بیماری است و معمولاً این وضعیت با خارش و سوزش مقعد همراه میشود.
• عفونت ها : انواع عفونت ها شامل عفونت های مقاربتی ، کرم ها و عفونت های مخمر می توانند عامل این مشکل باشند.
• شرایط پوستی : گاهی اوقات خارش مقعد نتیجه یک بیماری خاص پوست مانند پسوریازیس یا درماتیت تماسی است.

سایر مشکلات پزشکی  شامل دیابت، بیماری تیروئید (کم کاری یا پرکاری)، انواع بواسیر یا هموروئید،  تومورهای مقعد نیز می توانند عامل این مشکل باشند.

تشخیص و آزمایشات

پزشک ممکن است در ابتدا با طرح سوالاتی در مورد علائم همراه با خارش، تاریخچه پزشکی و عادتهای شخصی فرد، بتواند علت خارش را تشخیص دهد. اما اگر مشکوک به عفونت و عامل های بیماری زا باشد، ممکن است آزمایشات خاصی را تجویز و یا معاینه فیزیکی و دیجیتال رکتال را انجام دهد.

اگر علت خارش شما واضح نیست یا به درمان اولیه پاسخ نمی دهد، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص پوست و یا متخصص بیماری های گوارشی و نشیمنگاه ارجاع دهد. و یا از روشهایی مانند کولونوسکوپی برای تشخیص  و بررسی دقیق تر استفاده نماید.

درمان

درمان خارش مقعد به علت مشکل بستگی دارد و ممکن است شامل اقدامات خود مراقبتی مانند کرم ضد خارش بدون نسخه و یا درمان عفونت یا بواسیر یا درمان شقاق باشد.

اگر معمولا علائم شما شب ها تشدید می شود، ممکن است مصرف آنتی هیستامین خوراکی تا زمانی که یک کرم ضد خارش موثر باشد، توصیه شود. با مراقبت مناسب اکثر افراد خیلی سریع از خارش رهایی می یابند. اما اگر خارش ادامه دارد، به پزشک خود مراجعه کنید.

سبک زندگی و داروهای خانگی

پیشگیری از خارش مقعد می تواند روشی موثر باشد، شستشوی صحیح و به اندازه مقعد  و خشک نگه داشتن آن می تواند از تحریک بیشتر پوست جلوگیری کند. اگر دچار خارش مقعد هستید، اقدامات زیر را امتحان کنید.

• مقعد را به آرامی پاک کنید. روزانه اطراف مقعد را با آب ساده یا صابون ملایم و یک دستمال نرم و بدون عطر تمیز کنید. ولی از شستشوی زیاد خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک بیشتر شوید. خشک کردن مقعد نیز می تواند در بهبودی سریعتر موثر باشد.
• اگر بی اختیاری مدفوع یا اسهال دارید، ناحیه اطراف مقعد را با پارچه نخی مرطوب و نرم تمیز کنید. همچنین قرار دادن یک توپ پنبه ای مرطوب یا خشک در قسمت بیرونی مقعد ممکن است به بهبود وضعیت کمک کند.
• خارش ندهید. خاراندن پوست آن را بیشتر تحریک می کند. برای تسکین می توانید از کمپرس سرد یا مرطوب استفاده کنید و یا حمام آب ولرم بگیرید. بهتر است ناخن های خود را کوتاه کنید و هنگام خواب دستکش نخی بپوشید تا از خارش خود جلوگیری کنید.
• لباس زیر پنبه ای سفید را بپوشید. استفاده از این نوع لباس به خشک نگه داشتن این ناحیه کمک می کند. از پوشیدن جوراب شلواری و سایر لباس های چسبان خودداری کنید، زیرا این لباس ها می توانند رطوبت را در خود حفظ کنند و گردش هوا را کاهش دهند.
• از مصرف  تحریک کننده ها خودداری کنید. استفاده از حمام های حبابی، برخی ژل ها و مواد مخصوص دستگاه تناسلی و مصرف صابون های معطر و دستمال مرطوب می تواند تحریک کننده باشد. همچنین استفاده از کاغذ توالت سفت و خشن نیز ممنوع است.
• رژیم خود را تغییر دهید. از مصرف قهوه، نوشابه، الکل، مرکبات، شکلات، غذاهای پرادویه، گوجه فرنگی و غذاهایی که ممکن است باعث اسهال شود، خودداری کنید. همچنین استفاده بیش از حد از ملین ها ممنوع است.
• از پمادها یا ژل ها استفاده کنید.  یک لایه نازک از یک پماد اکسید روی (Desitin ، Balmex) یا  وازلین، از پوست آسیب دیده در برابر رطوبت محافظت می کند. در صورت لزوم، برای تسکین علائم کرم هیدروکورتیزون 1 درصد را دو تا سه بار در روز استعمال نمایید.
• یبوست و اسهال را به سرعت درمان کنید : اگر دچار یبوست و اسهال هستید می توانید با تغییر در رژیم غذایی آن را درمان کنید. مثلا مصرف ملین ها و فیبر کافی در برطرف کردن یبوست موثر است.